به طور کلی اگر فردی با دیگری قرارداد وکالت امضا کرده باشد، به عنوان وکیل او در انجام کار مشخص شده شناخته می‌شود. به عنوان مثال اگر مرد به همسرش وکالت در طلاق دهد و این وکالت بلاعزل باشد، زن به عنوان وکیل مرد می‌تواند برای طلاق اقدام کند. این نوع وکالت‌ها محدود به قراردادهای خاصی مانند طلاق، خرید و فروش ملک و… می‌شوند و دارنده وکالت فقط می‌تواند کارهایی را که به او وکالت داده شده انجام دهد. طبق عرف جامعه وکیل به فردی گفته می‌شود که از طرف شخص دیگری انتخاب شده؛ و وکالت رسیدگی به پرونده او را در دادگاه‌ها و دادسراها بر عهده می‌گیرد. این شخص باید در آزمون وکالت کانون وکلا یا قوه قضاییه پذیرفته شده باشد و پس از گذراندن دوره کارآموزی در شغل وکالت مشغول به کار شود. 1- در مورد کارآموزان وکالت کانون وکلا، داوطلبان پس از قبولی در آزمون تستی پس از سیر مراحل اداری، وارد دوره‌ی 18 ماهه‌ی کارآموزی می‌شوند که در طول دوره حق دریافت پرونده‌های حقوقی را با توجه به معیار مشخص دارند.
وکیل قضایی به وکیلی گفته می‌شود که پروانه وکالت داشته و به همین علت حق وکالت از اشخاص را در دادگاه‌ها و سایر مراجع قضایی دارد. برای اینکه شخصی بتواند وکیل قضایی شود، باید در رشته حقوق تحصیل کرده و پس آن با قبولی در آزمون وکالت، از کانون وکلای دادگستری یا مرکز امور وکلا و کارشناسان قوه قضائیه، پروانه وکالت دادگستری دریافت کند. شخصی که در آزمون وکالت برگزار شده توسط کانون وکلا یا مرکز مشاوران قوه قضاییه پذیرفته شده و دوره کارآموزی خود را با موفقیت سپری کرده باشد می تواند تحت عنوان وکیل شناخته می شود که برای دریافت اطلاعات بیشتر در این خصوص مجله خبری وکیل می توانید مقاله را مطالعه نمایید . پاسخ به این سوال که تمام وظایف وکیل کدامند کار دشواری است ؛ چرا که به لحاظ حساسیت شغل وکالت نمی توان تمام وظایف وکیل را بر شمرد ؛ چرا که این وظایف و تکالیف تا حدود زیادی وجدانی هستند و ضمانت اجرای اخلاقی دارند . با این حال در برخی از قوانین و مقررات همچون لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری 1400 به اهم وظایف و تکالیف وکلا اشاره شده است که ذیلا به برخی از مهم ترین آنها اشاره می شود .
- هم وکالت در دفاع در برابر دعوای طاری،غیر از دعوای اضافی که وکالت در طرح آن و دفاع در قبال به تصریح در وکالتنامه ندارد.
- وکالت عقدی است که به موجب آن یکی از طرفین, طرف دیگر را برای انجام امری نایب خود میکند.
- مطابق فرمان وزیر عدلیه مرحوم فروغی، وکلا به ۳ درجه تقسیم‌بندی می‌شدند و حق مداخله در پرونده‌هایی را داشتند که از محاکم ابتدایی تا دیوان عالی کشور را شامل می‌گردید و به همین منظور امتحاناتی از وکلا اخذ می‌گردید.
- مشاور حقوقی می‌تواند در امور کاری و اداری، امور مربوط به مهاجرت، امور تجاری و مسائل بین المللی و سایر امور حقوقی به اشخاص کمک کند.
چنین فردی با تسلط به قوانین و تجربه‌ای که دارد کمک میکند تا افراد انتخاب‌های درستی داشته باشند و از ورود خسارت به آنها جلوگیری میکند. تعهدات وکیل نسبت به موکل به شرح حدود اختیاراتی است که وکیل طبق وکالتنامه تنظیم شده با موکل، امضا نموده است اقدام نماید. در وکالت‌نامه‌های رسمی که از دفاتر اسناد رسمی صادر می‌شود و یا وکالت‌نامه‌های قضایی بین وکلای دادگستری و موکل، قسمت حدود اختیارات وکیل مشخص شده است که طرفین یعنی وکیل و موکل می‌توانند طبق خواسته خود حدود و اختیارات وکیل را اعلام نمایند.
برای مشاوره حقوقی با کارشناسان حقوقی موسسه دادنیک پیام دهید
بنگاه های معاملات املاک قانوناً تنها می توانند برای اشخاصی که می خواهند زمین یا باغ یا خانه ای را بخرند، یا بفروشند، فروشنده یا خریدار پیداکنند، سند برای اینکه به مردم زیان وارد نشود باید در دفتر اسناد رسمی تنظیم گردد. وکیل پایه یک دادگستری این امکان را دارد که در تمامی محاکم حقوقی و کیفری بدون محدودیت وکالت داشته باشد. اما وکیل پایه دو دادگستری تنها مجله خبری وکالت حق این را دارد که در پرونده‌های کیفری که به جرائم مربوط به حبس تعزیری کمتر از ۱۰ سال، شلاق، جزای نقدی، پرونده‌های مالی کمتر از ۵۰ میلیون تومان و خواسته‌های غیرمالی موکلین به جز موارد مربوط به اصل نکاح و طلاق و اثبات نسب و نفی نسب هستند رسیدگی کند. بنابراین حیطه وظایف و اختیارات وکیل پایه یک دادگستری نسبت به وکیل پایه دو دادگستری گسترده‌تر است.
تفاوت‌‌های وکیل پایه یک و پایه دو دادگستری
نکته۴ـ برای این که به وکیلی وکالت قضایی بدهید لازم است برگه های مخصوصی را که برای این موضوع توسط نهادهای قانونی تهیه شده امضا کنید و بدین وسیله شما در حدود مصرح در متن وکالتنامه به وی وکالت می دهید تا مسأله مورد درخواست شما را در مراجع قضایی یا اداری پیگیری نماید. معمولاً بین وکیل و موکلش علاوه بر وکالتنامه، قرارداد وکالت که در مورد چگونگی دریافت حق الوکاله و مسؤولیت های طرفین است نیز تنظیم می شود که یک نسخه از آن نیز باید به موکل تسلیم شود. نکته۲ـ اگر چه امر وکالت قانوناً به رشته های تخصصی تقسیم نشده و وکلا می توانند در همه مسائل حقوقی دخالت کنند ولی هر وکیلی براثر ممارست و تجربه، در نوع خاصی از دعاوی تبحر یافته است.
امر و يا اموراتي است كه وكيل به موجب عقد (قرارداد) وكالت و به نيابت (نمايندگي) از طرف موكل خود مي بايست انجام دهد ، مورد وكالت بايد از اموراتي باشد كه خود موكل بتواند آنرا انجام دهد و مانع قانوني در اين زمينه وجود نداشته باشد ، و وكيل هم براي انجام آن امر اهليت قانوني داشته باشد . همان گونه که پزشک ممکن است یکی از بیماری های بیمار خود را بهبود بخشد و با این حال بیمار بمیرد وکیل هم ممکن است بتواند دعوایی را که دارای بهترین نتایج برای موکلش نیست با کارایی و مهارت به نحوی سامان دهد که کمترین ضرر و زیان را برای موکلش ایجاد کند. یکی از مهم ترین وظایف وکلا این است که به طور تمام و کمال از موکل خود در محاکم قانونی و قضایی دفاع کنند و از اینکه حقی از موکلشان پایمال نشده، اطمینان حاصل کنند. وكیل مدافع امروزه به كسی اطلاق می شود كه دارای پروانه از كانون وكلای دادگستری است و به تبع توانایی پذیرش وكالت درتمام امور را دارد اما مسلماً تبحر وكیل در بعضی امور به واسطه تجربه و تحصیلات عالیه متفاوت خواهد بود و باید این معیاری باشد برای انتخاب وكیل از سوی موكل. اگر وکیلی که حق اعتراض به رای دارد بعد از صدور رای یا در زمان ابلاغ آن استعفا دهد و از رویت رای امتناع کند رای به موکل او ابلاغ می‌شود با وجود این تاریخ ابلاغ به وکیل و امتناع او از قبول اوراق آغاز مهلت تجدیدنظر تلقی می شود مگر اینکه موکل عدم اطلاع خود را از استعفای وکیل اظهار نماید. اگر جلسه مقرر برای اخذ توضیح از وکیل مزبور تعیین نشده باشد و دادگاه نیاز به اخذ توضیح خاصی از وکیل متوفی یا معزول یا مصطفی یا ممنوع یا غیره نداشته باشد دادرسی به تاخیر نمی افتد هر چند وقت دادرسی به موکل او ابلاغ نشده باشد.